Stoptober: ademhalingsoefening, maar dan zonder sigaret/vape

Ontspannen ademhalingsoefening in de pauzes, maar dan wel zonder sigaret of vape zijn aan te raden

Stress kennen we allemaal en stress-gerelateerde klachten en verzuim behoren tot de meest voorkomende uitdagingen in ons land. Vele werknemers, werkgevers en onze maatschappij als geheel moeten hier wat mee, maar zijn zoekende wat te doen en hoe dit te doen. Arbodienst Medprevent helpt werkgevers en medewerkers om negatieve stress binnen het werk te verminderen, zodat werken zo veilig en gezond mogelijk gedaan kan worden.

In dit artikel staan we stil bij het roken van sigaretten en e-sigaretten (‘vapes’), omdat Stoptober een groot succes blijkt: samen 28 dagen stoppen met roken werkt!

Stressconsumptie

Een gangbare manier voor veel mensen om het hoofd te bieden aan de dagelijkse stressvolle ongemakken en stressklachten is het consumeren van allerlei consumentenproducten. Ons hoofd maken we graag leeg door even op onze mobiele telefoon te scrollen en wat likes te geven of te kijken welke we hebben ontvangen. We eten nogmaals een snoepje, koekje, stoppen een stuk chocola in onze mond of nemen een slokje cola zero of light.

Tijdens pauzes roken we een sigaret of trekken we aan een vape, ook om de behoefte te verminderen om nog meer te snoepen en daardoor aan te komen in gewicht. ’s Avonds ontspannen we op de luie bank met een aantal afleveringen van een serie, eten nog wat nootjes, chips of een extra toetje. Komen we niet goed in slaap, dan nemen we een biertje of glas wijn. De volgende ochtend worden we wakker met een kop koffie en een sigaret, en onze dagelijkse consumptierituelen beginnen weer van voren af aan. Zo komen we de dagen redelijk ontspannen door.

We denken zo onze stress onder controle te kunnen houden, maar wat veel mensen niet weten is dat te veel, dagelijks, gebruik van deze gemaksproducten juist vaak meer stress geven dan dat ze stress verminderen, en dit is niet alleen vanwege de zorgen bij veel mensen om de risico’s op kanker, suikerziekte of andere lichamelijke gezondheidsproblemen.

Probeer maar eens een dag niet te vapen, snoepen of drinken, terwijl je dit wel elke dag doet. Dit alleen al zorgt voor meer negatieve stress; iets waar iemand die deze producten niet gebruikt helemaal geen last van heeft. We noemen dit onthoudingsverschijnselen en vaak ontstaat er dan ook trek, ook wel craving genoemd. Deze klachten die stress geven verdwijnen meestal snel als hetgene dat je gewend bent om te gebruiken weer gebruikt worden. Zeer veel mensen snoepen, roken, drinken of checken hun telefoon dan ook, omdat ze stress of hunkering ervaren op het moment dat het weer tijd wordt om te consumeren.

Roken en vapen

Roken heeft een aantal bijzondere kanten als het gaat om stress, onthoudingsverschijnselen, craving en gezondheidsproblemen. Het is allereerst nog altijd de belangrijkste oorzaak van ziekte en sterfte in ons land die te voorkomen is. Elk uur stelt een arts in ons land de dood vast van iemand die vroegtijdig is overleden aan het roken van sigaretten of shag. Met stip staat het gebruik van deze tabaksproducten nog op nummer één en daarom is het ook belangrijk om mensen te blijven motiveren om niet te beginnen met roken of – als je al rookt – ermee te stoppen. Niet altijd leuk om te doen, maar toch zijn de meeste mensen blij als ze er vanaf kunnen blijven en schade kunnen voorkomen of beperken. Hoe meer iemand rookt, hoe groter de risico’s. Maar ook af en toe een sigaretje roken en zelfs meeroken vergroot al de kans op allerlei ziektes en vroegtijdig overlijden. Vandaar dat het advies is om het helemaal niet te doen.

De afgelopen jaren zijn er alternatieve producten ontwikkeld vanuit de gedachten om rokers te helpen om ermee te stoppen. Dit zijn e-sigaretten of vapes. Sommige rokers weten er inderdaad mee te stoppen, maar we komen er steeds meer achter dat een groot deel van de rokers gewoon doorgaat met roken en een deel gaat beide gebruiken, dus zowel de sigaret als een vape. En dit laatste lijkt nog schadelijker te zijn dan roken alleen.

Bovendien blijken vapes ook erg aantrekkelijk te zijn voor jongeren en we zien dan ook op en rondom steeds meer schoolpleinen een vapehandel ontstaan. Overal staan vapende jongeren, die vervolgens ook weer leerkrachten verleiden om het ook te proberen. Immers zien roken, doet roken en dit geldt ook voor vapen: zien vapen, doet vapen.

Als je eenmaal begint met een vape en je raakt gewend aan het snelle effect van nicotine-inname via je luchtwegen, dan is de kans groter dat je ook normale sigaretten gaat gebruiken op het moment dat je daar ook geld voor hebt.

Vapen lijkt minder ongezond dan roken en een beter alternatief, maar er komen steeds meer aanwijzingen dat het vapegebruik niet leidt tot minder rokers en dat bovendien juist meer mensen ongezonde lucht hun luchtwegen intrekken, terwijl we onze longen moeten gebruiken om schone lucht in te ademen en vervolgens afvalstoffen weer uit te ademen. Een rookvrij-beleid op het werk betekent dan ook een vapevrij-beleid.

Het rook- of vaperitueel is niet alleen slecht

Mensen die roken of vapen doen dit vaak meerdere malen per dag. Omdat dit gedrag over het algemeen niet meer in binnenruimtes op het werk mag, lopen rokers en vapers geregeld naar buiten om te ontspannen en hun hoofd leeg te maken. Ze ademen rustig de toxische stoffen in en blazen vervolgens de damp of rook weer uit. Tussendoor ademen ze een keer normaal en dan volgt weer een diepe ontspannende ademteug. Adem in…, en adem weer rustig uit… Het lijkt wel een klassieke ontspannende ademhalingsoefening, waarbij de sigaret of vape de persoon als een soort ademhalingscoach begeleid bij het ontspanningsritueel. Adem in…, adem uit… tot na enkele minuten de ontspanning is opgetreden. Vergiftigd, maar ontspannen.

Roken en vapen kan je beter niet doen, maar niet alles van de rook- of vaperituelen is ongezond; meerdere malen per dag even de werkplek verlaten, alleen of met collega’s om te ontspannen is zeer gezond. Als daarbij een ontspannende ademhalingsoefening gedaan wordt – dus diep en rustig gedurende enkele minuten in- en uitademen – zorgt het voor nog meer stressreductie. Maar dit kan ook zonder sigaret of vape. Het vraagt wat oefening, maar probeer het maar eens.

Bij een gezond en veilig werkklimaat hoort ook een gezond en veilig consumeerklimaat, en in het bijzonder een rookvrij- en dus ook vapevrij-beleid. Bij de implementatie is het wel van belang om het goede van roken en vapen te bewaren, namelijk meerdere malen per dag een ontspannen ademhalingsoefening te doen. Dit geldt voor rokers en vapers die willen stoppen, maar ook voor mensen die deze producten niet gebruiken.

Kunnen wij je helpen?

Ongezond consumeren vormt een groot gezondheidsrisico in onze maatschappij en daarmee voor de inzetbaarheid van werknemers. Als werkgever kun je een belangrijke rol spelen bij preventie.

Als arbodienst begrijpen we dat je misschien hulp wenst bij het vormgeven van rookvrij-beleid en ADM-beleid (alcohol, drugs, medicatie) in je organisatie. We helpen je daarom graag met adviezen die toegespitst zijn op jouw organisatie en werknemers.

Neem contact op

Artikel door verslavingsarts en Directeur Innovatie & Preventie van Arbodienst Medprevent Robert van de Graaf