Europese week van de mentale gezondheid

De Europese week van de mentale gezondheid is een goed moment om even stil te staan bij een thema waarover we nog niet altijd openlijk durven te spreken, zeker niet op de werkvloer. Ondanks het feit dat mentale problemen regelmatig voorkomen, heerst er schaamte rondom geestelijke gezondheid en wordt er niet altijd openlijk over gepraat. Hierin schuilt het gevaar dat werknemers ondanks mentale klachten blijven doorwerken met als resultaat groeiende mentale problemen. Psychische klachten geven vaak aanleiding tot langdurig verzuim en daarom is het belangrijk dat deze klachten vroeg gesignaleerd worden.

Als werkgever bekleed je een voorbeeldrol

Als werkgever of leidinggevende bekleed je een voorbeeldrol op dit vlak. Door te praten over mentale gezondheid laat je zien dat het niet erg is om open te zijn over mentale klachten. Voor de betrokken werknemer kan erover praten helpen om het een plekje te geven, zich minder alleen te voelen en na te denken over mogelijke oplossingen. Het creëren van een ‘open’ werkplek, waarin werknemers met mentale klachten aan de bel durven te trekken, steun en begrip vinden en echt zichzelf kunnen zijn, geeft je als werkgever de kans om het verloop van lichte psychische klachten te beïnvloeden en samen te zoeken naar een oplossing.

Ondanks een open cultuur op de werkvloer bestaat de kans dat werknemers het moeilijk blijven vinden om hierover te praten met een leidinggevende. Weet dat werknemers ook altijd terecht kunnen bij de vertrouwenspersoon van je organisatie, als deze is aangesteld. Aan jou dan wel de taak om ze hierop te wijzen.

Als werkgever kun je ervoor kiezen om intern een vertrouwenspersoon aan te stellen of gebruik te maken van een externe vertrouwenspersoon, bijvoorbeeld via een branchevereniging of arbodienst. Niet alle organisaties hebben de toegang tot een vertrouwenspersoon geregeld, dit was vooralsnog geen wettelijke verplichting. Naar aanleiding van een initiatiefwetsvoorstel heeft de Tweede Kamer afgelopen dinsdag gesproken over het verplicht stellen van een vertrouwenspersoon. Het wetsvoorstel is in de Tweede Kamer met een meerderheid aangenomen. Als het voorstel ook door de Eerste Kamer wordt aangenomen, wordt de Arbeidsomstandigheden wet gewijzigd en het aanstellen van een vertrouwenspersoon voor werkgevers met meer dan 10 werknemers verplicht.

Hoe kan de vertrouwenspersoon helpen?

De vertrouwenspersoon zorgt voor een veilige en onafhankelijke omgeving en luistert zonder een oordeel te vellen. Werknemers kunnen daar vrijuit spreken zonder de angst van gezichtsverlies of gevolgen op de werkvloer.  De vertrouwenspersoon verkent samen met de werknemer wat de mogelijkheden zijn en zorgt voor ondersteuning zolang de werknemer dit nodig heeft.

Het nadeel hiervan is dat je als werkgever of leidinggevende in principe geen weet hebt van de situatie, er verandert hiermee dus niets aan de organisatiecultuur tenzij de werknemer ervoor kiest het met de werkvloer te delen. De vertrouwenspersoon kan dit wel aanmoedigen of adviseren in het belang van het herstel. Maar het blijft belangrijk dat je als werkgever of leidinggevende de signalen herkent.

Met iemand over je mentale gezondheid praten is altijd beter dan het ophouden van een masker tot het echt niet meer gaat. Het is daarom aan te raden om als werkgever of leidinggevende open te zijn over het onderwerp mentale gezondheid en de mogelijkheid tot het praten met de vertrouwenspersoon regelmatig onder de aandacht te brengen.